Σημαντικό είναι και το ποσοστό των περιπτώσεων όπου η υπογονιμότητα έχει γενετικά αίτια, όπως οι μικροελλείψεις του μεγάλου βραχίονα του Y χρωμοσώματος (Yq μικροελλείψεις) όπου βρίσκεται μία ομάδα γονιδίων που ρυθμίζουν τη σπερματογένεση, καθώς επίσης και η συγγενής απουσία των σπερματικών πόρων που συχνά σχετίζεται με την νόσο της κυστικής ίνωσης. Ωστόσο, τα τελευταία 50 χρόνια έχει παρατηρηθεί ελάττωση της ποιότητας του σπέρματος και επιστήμονες υποστηρίζουν ότι σημαντικό ρόλο στο γεγονός αυτό παίζουν περιβαλλοντικοί παράγοντες.

Η αρχική εκτίμηση ενός υπογόνιμου άνδρα γίνεται με ένα σπερμοδιάγραμμα, το οποίο πρέπει να επαναληφθεί μετά από ένα μήνα. Το ερωτηματολόγιο πρέπει να περιλαμβάνει ερωτήματα που αφορούν παθήσεις, τραύματα ή εγχειρήσεις, λήψη φαρμάκων, αφροδίσια νοσήματα ή άλλες μολύνσεις, καθώς και συνήθειες ή δραστηριότητες, όπως είναι το επάγγελμα ή το κάπνισμα.

Σε πολλές από τις παραπάνω περιπτώσεις, οι τεχνικές της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής με μεθόδους όπως η κλασική γονιμοποίηση (In Vitro Fertilisation, IVF), αλλά κυρίως η μικροκυτταροπλασματική ένεση ενός μόνο σπερματοζωαρίου μέσα σε ένα ωάριο (IntraCytoplasmic Sperm Injection, ICSI) έχουν δώσει τη δυνατότητα στους άνδρες αυτούς να αποκτήσουν δικά τους παιδιά.

Η συλλογή σπέρματος απαιτείται όταν πρέπει να γίνει:

• Σπερμοδιάγραμμα
• Ενεργοποίηση Σπέρματος
• Κατάψυξη σπέρματος
• Σπερματέγχυση
• Εξωσωματική γονιμοποίηση

1. Πρέπει να υπάρχει αποχή από σεξουαλική επαφή ή εκσπερμάτιση από δύο μέχρι τέσσερις ημέρες. Είναι βασικό να μην είναι μικρότερη από 2 ή μεγαλύτερη από 4 ημέρες. Το διάστημα αυτό υπολογίζεται από τις ημέρες που μεσολαβούν χωρίς να μετράμε την ημέρα της επαφής και την ημέρα της εξέτασης.
2. Η συλλογή γίνεται συνήθως στο εργαστήριο.
3. Εάν θέλετε μπορείτε να κάνετε την λήψη του σπέρματος στο σπίτι σας, με την προϋπόθεση ότι η μεταφορά δεν διαρκεί περισσότερο από μία ώρα. Κατά την μεταφορά προσπαθήστε να κρατήσετε το δείγμα σε θερμοκρασία μεταξύ 18 και 30 C μακριά από τον ήλιο.
4. Αν η συλλογή έχει γίνει στο σπίτι, σημειώστε τον ακριβή χρόνο λήψης και ενημερώστε το εργαστήριο.
5. Πλύνετε καλά με σαπούνι όλο το σώμα και ιδιαίτερα τα γεννητικά όργανα, ξεπλύνετε πολύ καλά με νερό. Φοράτε καθαρό εσώρουχο. Πλύνετε καλά τα χέρια σας πριν την λήψη.
6. Η συλλογή πρέπει να γίνει σε αποστειρωμένο ουροδοχείο που μπορείτε να προμηθευτείτε από ένα φαρμακείο.
7. Συνιστούμε την παρουσία της συζύγου ή συντρόφου και την συμμετοχή της σε αυτή την διαδικασία ώστε να υπάρχει καλή στύση, διότι είναι σημαντική για να είναι ολοκληρωμένη η εκσπερμάτιση.
8. Τονίζεται εδώ ότι η συλλογή καλύτερα να γίνει με αυνανισμό. Ο στοματικός έρωτας ή η διακεκομμένη συνουσία καλό θα είναι να αποφεύγονται. Σε περιπτώσεις που υπάρχει πρόβλημα στην συλλογή σπέρματος τότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα ειδικό μη τοξικό προφυλακτικό.
9. Προσπαθήστε να συγκεντρωθεί όλο το υλικό στο αποστειρωμένο δοχείο, ώστε να μην υπάρχει απώλεια σπέρματος. Αν αυτό δεν ήταν δυνατό, ενημερώστε το εργαστήριο για να σημειώσουν τυχόν απώλεια ή για το ενδεχόμενο επανάληψης της συλλογής μια άλλη ημέρα.

• Ογκος: 2.0ml ή μεγαλύτερος
• pH: 7.2-8.0
• Αριθμός σπερματοζωαρίων: 20.000.000 /ml ή μεγαλύτερος
• Συνολικός αριθμός σπερματοσωαρίων: 40.000.000 ανά εκσπερμάτιση τουλάχιστον
• Κινητικότητα: 50% με κίνηση άριστη και μετρία συνολικά
• Μορφολογία: 30% φυσιολογικές μορφές κατ’ ελάχιστον
• Αριθμός λευκοκυττάρων: Μικρότερος από 1.000.000/ml